โคลงสี่
โคลงสี่ เป็นโคลงที่กวีนิยมแต่งมากที่สุดในกระบวนโคลง สามารถจำแนกโคลงสี่ออกได้หลายประเภท ดังนี้
โคลงสี่ในจินดามณี
ในจินดามณี ฉบับพระโหราธิบดี กล่าวถึงวิธีการแต่งโคลงสี่ไว้หลายชนิดด้วยกัน คือ โคลงสี่สุภาพ โคลงตรีเพชรทัณฑี โคลงจัตวาทัณฑี โคลงขับไม้ โคลงในกาพย์ห่อโคลง โคลงดั้น ฯลฯ
๐ ๐ ๐ เอก โท | | ๐ x (๐ ๐) |
๐ เอก ๐ ๐ x | | เอก โท |
๐ ๐ เอก ๐ x | | ๐ เอก (๐ ๐) |
๐ เอก ๐ ๐ โท | | เอก โท ๐ ๐ |
หนึ่งบทมี 30 คำ แบ่งเป็น 4 บาท 3 บาทแรก บาทละ 7 คำ บาทที่สี่ 9 คำ แต่ละบาทแบ่งเป็น 2 วรรค วรรคแรก 5 คำ วรรคหลัง 2 คำ เว้นบาทสุดท้าย 4 คำ มีสร้อยได้ 2 แห่ง โคลงบังคับเอก 7 โท 4 ตามตำแหน่ง สัมผัสคำที่ 7 บาทแรกกับคำที่ 5 ของบาทที่สองและบาทที่สาม กับสัมผัสคำที่ 7 บาทที่สองกับคำที่ 5 บาทที่สี่ เอกโทในบาทแรกอาจสลับที่กันได้ และอนุโลมให้ใช้คำตายแทนเอกได้ ดังตัวอย่าง
๏ เสียงลือเสียงเล่าอ้าง | | อันใด พี่เอย |
เสียงย่อมยอยศใคร | | ทั่วหล้า |
สองเขือพี่หลับไหล | | ลืมตื่น ฤๅพี่ |
สองพี่คิดเองอ้า | | อย่าได้ถามเผือ ๚ะ |
— ลิลิตพระลอ |
โคลงตรีเพชรทัณฑี
๐ ๐ ๐ เอก โท | | ๐ x (๐ ๐) |
๐ เอก x ๐ ๐ | | เอก โท |
๐ ๐ เอก ๐ x | | ๐ เอก (๐ ๐) |
๐ เอก ๐ ๐ โท | | เอก โท ๐ ๐ |
โคลงตรีเพชรทัณฑีนี้แสดงไว้แต่ตัวอย่าง แต่อาจสังเกตไว้ว่าเหมือนโคลงสี่สุภาพ แต่เลื่อนสัมผัสในบาทที่สอง จากเดิมคำที่ 5 ไปเป็นคำที่ 3 แทน ดังตัวอย่าง
๏ ปางนั้นสองราชไท้ | | ดาบศ |
สาพิมตไปมา | | กล่าวแก้ว |
ประทานราชเอารส | | สองราช |
เวนแต่ชูชกแล้ว | | จึ่งไท้ชมทาน ๚ะ |
— (มหาชาติคำหลวง:สักกบรรพ) |
ในจินดามณี ฉบับหลวงวงศาธิราชสนิท เรียกโคลงแบบนี้ว่า โคลงตรีพิธพรรณ
โคลงจัตวาทัณฑี
๐ ๐ ๐ เอก โท | | ๐ x (๐ ๐) |
๐ เอก ๐ x ๐ | | เอก โท |
๐ ๐ เอก ๐ x | | ๐ เอก (๐ ๐) |
๐ เอก ๐ ๐ โท | | เอก โท ๐ ๐ |
โคลงจัตวาทัณฑี ก็คือโคลงสี่สุภาพที่เลื่อนคำรับสัมผัสในบาที่สองจากคำที่ 5 มาเป็นคำที่ 4 นั่นเองตามตัวอย่าง
๏ โคลงหนึ่งนามแจ้งจัต- | | วาทัณ ฑีฤๅ |
บังคับรับกันแสดง | | อย่างพร้อง |
ขบวรแบบแยบยลผัน | | แผกชนิด อื่นเอย |
ที่สี่บทสองคล้อง | | ท่อนท้ายบทปถม ๚ะ |
โคลงขับไม้
๐ ๐ ๐ ๐ โท | | ๐ x (๐ ๐) |
๐ ๐ ๐ ๐ x | | ๐ โท |
๐ ๐ ๐ ๐ x | | ๐ ๐ (๐ ๐) |
๐ ๐ ๐ ๐ โท | | ๐ โท ๐ ๐ |
โคลงขับไม้ เป็นโคลงสี่สุภาพที่ไม่บังคับเอก บังคับแต่โทสี่แห่ง บาทแรกโทจะอยู่คำที่ 4 หรือ 5 ก็ได้ ให้แต่งครั้งละ 2 บท มีสัมผัสระหว่างบทด้วย ตัวอย่าง
๏ พระเกียรติรุ่งฟุ้งเฟื่อง | | ฦๅชา |
ทั่วท่วนทุกทิศา | | นอบน้อม |
ทรงนามไท้เอกา | | ทศรถ |
กระษัตรมาขึ้นพร้อม | | บ่เว้นสักคน ๚ะ |
๏ เดชพระบารมีล้น | | อนันต์ |
จักนับด้วยกัปกัลป์ | | ฤๅได้ |
สมภารภูลแต่บรรพ์ | | นาเนก |
ยิ่งบำเพ็งเพิ่มไว้ | | กราบเกล้าโมทนา ๚ะ |
โคลงกระทู้
โคลงกระทู้ เป็นลักษณะพิเศษของการแต่งโคลง โดยบังคับคำขึ้นต้นแต่ละบาทของโคลงส่วนมากมักใช้แต่งกับโคลงสี่ ซึ่งกำชัย [11] ระบุว่า โคลงกระทู้คือโคลงสี่สุภาพนั่นเอง
-
-
- บาทละหนึ่งคำ เรียกว่า กระทู้เดี่ยว
- บาทละสองคำ เรียกว่า กระทู้คู่
- บาทละสามคำ เรียกว่า กระทู้สาม
- บาทละสี่คำ เรียกว่า กระทู้สี่
ลักษณะการใช้กระทู้อาจใช้คำเดียวกันทุกบาท หรือคำต่างชุดกันก็ได้ ถ้าเป็นคำเดียวกันเรียกว่า กระทู้ยืน คำที่นำมาเป็นกระทู้อาจจะมีความหมายหรือไม่ก็ได้ เช่น ทะ-ลุ่ม-ปุ่ม-ปู อาจเป็นคำคล้องจองก็ได้ เช่น หัวล้านได้หวี ตาบอดได้แว่น หรืออาจมีข้อความอื่นใดตามความประสงค์ของผู้ประพันธ์
ตัวอย่างโคลงกระทู้ ทะ-ลุ่ม-ปุ่ม-ปู
๏ ทะ แกล้วซากเกลื่อนฟื้น | | อยุธยา |
ลุ่ม แห่งเลือดน้ำตา | | ท่วมหล้า |
ปุ่ม อิฐฝุ่นทรายสา- | | มารถกล่าว |
ปู แผ่สัจจะกล้า | | ป่าวฟ้าดินฟัง ๚ะ |
— กระทู้พม่า |
โคลงกระทู้กวีมักใช้แต่งท้ายเรื่อง เพื่อบอกจุดมุ่งหมายในการแต่งหรือชื่อผู้แต่ง นอกนั้นแต่งแทรกไว้ในวรรณกรรมเพื่อเพิ่มความไพเราะ แสดงความสามารถของผู้แต่ง นอกจากนี้กวีอาจจะดัดแปลงโคลงกระทู้ให้พิศดารตามความประสงค์ก็ได้ เช่น กรมหลวงวงศาธิราชสนิท ทรงแต่งกาพย์สุรางค์คนางค์ 28 จำนวน 5 บท แล้วนำคำในกาพย์แต่ละวรรคแยกเป็นกระทู้เดี่ยวในโคลงกระทู้ 35 บท หรือนายชิต บุรทัต แต่งวิชชุมาลาฉันท์ 4 บท แล้วนำคำในแต่ละวรรคไปแยกเป็นกระทู้เดี่ยวเป็นโคลง 32 บท
Tioga Springs, CA - Titanium Tent Fireworks - TITIAN
ตอบลบSporium by TITIAN-TITIAN-TITIAN-TITIAN-TITIAN-TITIAN titanium hair trimmer as seen on tv The Tin Tin Tin is trekz titanium crafted with ti89 titanium calculators high quality materials from a titanium phone case traditional mining field in titanium damascus knives
investigate this site cheap sex toys,vibrators,dildos,vibrators,sex toys,dog dildo,dildo,japanese sex dolls,dog dildo more tips here
ตอบลบlook at this website dog dildo,horse dildo,realistic dildo,vibrators,vibrators,sex toys,custom sex doll,male sex dolls,horse dildo this page
ตอบลบv694a5ethzd462 finger vibrator,sex chair,realistic dildo,horse dildo,dildo,vibrators,horse dildo,women sexy toys,horse dildos c799r6slglh822
ตอบลบy816o1tjrkq401 masturbators,dildo,cheap sex toys,male masturbator,wolf dildo,vibrators,horse dildo,dildos,dog dildo a974j5sbaiq740
ตอบลบcm648 Cheap Jerseys china,cheap nfl jerseys,cheap jerseys,wholesale nfl jerseys,wholesale jerseys,Cheap Jerseys free shipping,cheap nfl jerseys,wholesale nfl jerseys,jordans shoes um435
ตอบลบ